بازنشر یادداشتی که شنبه 22 تیر در وبسایت الف منتشر شد

http://alef.ir/vdcdzx0f9yt0nj6.2a2y.html?192806

جلب رضایت عمومی

بدون شک یکی از خواندنی ترین آثار شهید مطهری کتاب "سیری در نهج البلاغه" است، کتابی پر از نکات نغز و ظریف. این کتاب مجموع مقالات دنباله داری است که در سالهای آخر زندگی ایشان است که با حضور برخی دانشجویان و اساتید فلسفه دانشگاه تهران در محل منزل آن شهید تدریس می شد. این درسها در واقع یک بحث آزاد بوده است، لذا گاهی حضار اظهار نظر کرده اند و استاد پاسخ داده اند و گاهی مسائل فلسفه غرب مطرح شده و با فلسفه اسلامی تطبیق داده شده است.مباحث این کتاب، از تسلط استاد شهید بر فلسفه اسلامی و از ذهن منظم و دقیق و حادّ و نقّاد ایشان حکایت می کند. در بخشی از این کتاب شهید مطهری به حقوق مردم از دیدگاه امام علی علیه السلام اشاره کرده است.

تصور کردم بسیار نیکو خواهد بود بخشی از آن را عینا" بیاورم:

((احتیاجات بشر در آب و نان و جامه خلاصه نمی شود، یک اسب ویا یک کبوتر را می توان با سیر نگه داشتن و فراهم کردن وسیله آسایش تن، راضی نگه داشت. ولی برای جلب رضایت انسان، عوامل روانی به همان اندازه می تواند موثر باشد که عوامل جسمانی.

حکومت ها ممکن است از نظر تامین حوائج مادی مردم، یکسان عمل کنند، در عین حال از نظر جلب و تحصیل رضایت عمومی یکسان نتیجه نگیرند، بدان جهت که یکی حوائج روانی اجتماع را برمی آورد و دیگری برنمی آورد. یکی از چیزهایی که رضایت عموم بدان بستگی دارد این است که حکومت با چه دیده ای به توده مردم و به خودش نگاه می کند؟ با این چشم که آنها برده و مملوک و خود، مالک و صاحب اختیار است؟ و یا با این چشم که آن ها صاحب حقند و او خود تنها وکیل و امین و نماینده است؟ در صورت اول هر خدمتی انجام دهد از نوع تیماری است که مالک یک حیوان برای حیوان خویش، انجام می دهد، و در صورت دوم از نوع خدمتی است که یک امین صالح انجام می دهد، اعتراف حکومت به حقوق واقعی مردم و احتراز از هر نوع عملی که مشعر بر نفی حق حاکمیت آن ها باشد، از شرایط اولیه جلب رضا و اطمینان آنان است.))

سیری در نهج البلاغه صفحه ۱۱۷ و ۱۱۸

شاهین کارخانه