ژورنالیست جوان
وبنوشت شاهین کارخانه
قالب وبلاگ
لینک های مفید
مفهوم شناسی قدرت
قدرت اصولاً مفهومى چند وجهى است و به همین لحاظ، مورد توجه اندیشمندان مختلف علوم انسانى به طور اعم و اندیشمندان علوم سیاسى و اجتماعی به طور اخص قرار دارد و تاکنون تعاریف مختلفى درباره آن مطرح شده است.
اما واقعیت این است که مانند هر مفهوم دیگرى، قدرت نیز به عنوان یک دال و نشانه زبان شناختى، بر مدلولهاى خاص، واحد و ثابتى ارجاع داده نمى شود و نمى توان مدعى شد که نوعى رابطه ذاتى و ماهوى بین «دال و مدلول» قدرت وجود دارد و هر نوع رابطه اى در این خصوص، قراردادى است و این مفهوم مصداقها، تعاریف و مدلولهاى خود را از درون گفتمانهاى گوناگون مى جوید.

مفهوم قدرت و سلطه
«قدرت»(power) عبارت است از فرصتی که در چهارچوب رابطه ی اجتماعی وجود دارد و به فرد کمک میکند تا قطع نظر از مبنایی که فرصت مذکور بر آن استوار است، اراده اش را حتی علیرغم مقاومت دیگران بر آنها تحمیل کند.
«سلطه»(domination) عبارت است فرصتی که بتوان به مدد آن، گروه مفروضی از افراد را به اطاعت از فرمانی با محتوای معین وادار کرد.
«انضباط»(discipline) عبارت است از فرصتی که بتوان بخاطر جهت گیری مکرر و عادتی گروه مفروضی از افراد به سمت یک فرمان، اطاعت سریع و غیر ارادی آنان را به شکل قابل پیش بینی، بدست آورد.

1-مفهوم قدرت به لحاظ جامعه شناختی، بی شکل و نامنظم(amorphous) است.
هر کیفیت قابل تصوری از فرد و هر ترکیب قابل تصوری از شرایط ممکن است فرد را در وظعیتی قرار دهد که بتواند تسلیم شدن در برابر اراده اش را از دیگران طلب کند.

در نتیجه مفهوم جامعه شناختی سلطه باید دقیق تر باشد و صرفا به معنای این احتمال باشد که«فرمانی» اطاعت خواهد شد.
2-مفهوم «انضباط» ماهیت «متکرر و عادتی»(practiced) اطاعت بی چون و چرا و غیر انتقادی و «توده ای» را شامل میشود.
واقعیت این است که سلطه فقط به وجود واقعی فردی بستگی دارد که با موفقیت فرا مینی را به دیگری صادر میکند و لزوما به مفهوم وجود کارکنان اداری یا گروه صنفی نیست هرچند که معمولا سلطه حد اقل با یکی از این دو همراه است.
این گونه سلطه بسته به میزانی که اعضاء گروه صنفی تابع کاربرد مشروع هستند، «سلطه ی صنفی» (corporate domination) نامیده میشود.

1- سرپرست یک خانواده بدونه داشتن کارکنان اداری، سلطه خود را اعمال میکند.
رئیس قبیله ی بادیه نشین با گرفتن باج از کاروانها، افراد و محموله هایی که از قلمرو کوهستانی او می گذرند،
سلطه ی خود را بر تمام افراد متغیر و نا مشخصی که بدونه هیچ گونه ارطباطی با یکدیگر، تصادفا در موقعیت خاصی گرفتار شده اند، اعمال کند.او قادر است این کار را بوسیله ی عمال وفا دار خود انجام دهد که در صورت لزوم به عنوان کار کنان اداری او برای اعمال اراده اش عمل میکنند.
به لحاظ نظری چنین سلطه ای، از طرف یک فرد تنها و بدون کمک هیچ تشکیلات اداری نیز قابل تصور است.

2-اگر گروه صنفی دارای کارکنان اداری باشد همواره تا حد معینی در گیر سلطه ی صنفی خواهد بود.اما این مفهوم نسبی است.
معمولا سلطه ی سنفی در عین حال سازمان اداری نیز به شمار میرود.
عوامل متعددی ماهیت گروه صنفی را تعیین میکنند از جمله:شیوه اداره امور، شخصیت اعضاء، مواردی که گروه صنفی نظارت خود را بر آنها اعمال میکنند و بالاخره دامنه قلمرو موثر سلطه ی آن.
دو عامل اول در نهایت به نحوه ی مشروعیت یافتن اقتدار بستگی دارند.

[ دوشنبه ۲ بهمن ۱۳۹۱ ] [ 14:43 ] [ شاهین کارخانه ]
.: Weblog Themes By Pichak :.

درباره وبلاگ

درآی و بنشین و این کلمه را باش که این کلمه با تو کارها دارد. (اسرارالتوحید)
لینک های مفید


امکانات وب